Door Arend Roos
Toen in 1994 het Amerikaanse magazine Christianity Today een aantal toonaangevende christenen vroeg naar de theoloog die hun geloofsleven het meest had vormgegeven, was de hoogst genoteerde Amerikaan op de lijst niet Jonathan Edwards, Jim Packer of Billy Graham. De enige Amerikaan in de top vier was de hoogleraar systematische theologie en apologetiek aan het Reformed Theological Seminary in Florida: R.C. Sproul. Hij bezette de derde plaats.
Sproul, die in 1995 zijn leerstoel aan het RTS verwisselde voor die van Knox Theological Seminary, is in Nederland een vrij onbekend theoloog. Toch hoop ik van harte dat dat niet het geval zal blijven. Ik denk dat er momenteel weinig theologen zijn die zo goed in staat zijn om uit te leggen wat de kern van de gereformeerde theologie is als R.C. Sproul en die kern zo goed weten toe te passen in prediking en pastoraat als hij. Een kennismaking met today's champion of reformed theology.
Biografie
R.C. Sproul ("Bij mijn geboorte werd ik Robert Charles genoemd, maar zelfs al voordat ik thuiskwam uit het ziekenhuis, noemden mijn ouders mij bij mijn initialen, R.C., en niemand lijkt zich daaraan te ergeren."1) werd op 13 februari 1939 geboren in Pittsburgh (Pennsylvania). Hij studeerde filosofie aan Westminster College en theologie aan Pittsburgh Theological Seminary en de Vrije Universiteit in Amsterdam. Sinds 1965 is hij als predikant verbonden aan de United Presbyterian Church in the USA (UPASA). Een van de belangrijkste functies die hij momenteel bekleedt, is wel die van voorzitter en president van Ligonier Ministeries. Deze organisatie is in 1971 door hem opgericht en heeft als doel het toerusten van christenen door middel van het uitgeven van lectuur, tijdschriften, videobanden en cassettes. Daarnaast verzorgt de organisatie allerhande cursussen, waar onder anderen R.C. optreedt als spreker. Sproul heeft een radioprogramma waarin hij dagelijks te beluisteren is, is getrouwd met Vesta Ann Voorhis en heeft een zoon en een dochter. Zijn zoon, R.C. Sproul jr., is ook werkzaam bij Ligonier Ministeries en publiceert eveneens regelmatig boeken.
Boeken
De enorme hoeveelheid boeken die Sproul de afgelopen 25 jaar heeft gepubliceerd, heeft ongetwijfeld bijgedragen aan zijn bekendheid in de Verenigde Staten. Het aantal boeken die hij op zijn naam heeft staan, is al meer dan vijftig. De meeste boeken worden in veel talen vertaald en beleven verscheidene drukken. Uit de titels blijkt al dat Sproul een brede interesse heeft en over vele zaken iets te zeggen heeft. Zo zijn dit jaar van januari tot september al drie titels van hem bij Baker verschenen. Eén boek over de leer van de rechtvaardigmaking, één over het evangelicale christendom en één over de moderne natuurwetenschappen.2 Ook in zijn andere activiteiten treedt deze diversiteit aan het daglicht. Zo was ik via zijn radioprogramma getuige van een bijbelstudie over de Efeze-brief. Toen deze was afgerond volgde er een serie over de grondslagen van de Platoonse filosofie.
Tot nu toe is op de Nederlandse markt uitgeverij Novapress de enige die het heeft aangedurfd om vertalingen op de markt te brengen. Het gaat hierbij om twee boeken die in de twee achterliggende jaren uitgegeven zijn: De heiligheid van God en De Bijbel leren kennen.3
Zoals gezegd, beslaat de inhoud van Sprouls werk een zeer breed terrein. Wanneer we zijn publicaties bekijken naar het jaar waarin ze verschenen, blijkt dat hij daarin een bepaalde ontwikkeling heeft doorgemaakt. Zijn eerste werken (we moeten dan denken aan de jaren '70 en de eerste helft van de jaren '80) hebben een sterk apologetisch karakter. De bekendste boeken uit die tijd zijn If There's a God, Why are There Atheists?4 en Reason to Believe5. Het is ook uit deze tijd dat zijn boeken over de (onfeilbaarheid van de) Heilige Schrift stammen. Ongetwijfeld hangt dat samen met het feit dat hij in 1977 lid werd van de International Council on Biblical Inerrancy.
Het lijkt erop dat Sproul met The Holiness of God in 1985 een nieuwe weg inslaat. In elk geval kan gezegd worden dat dit werk programmatisch is voor zijn verdere theologie. Gods heiligheid komt centraal te staan, met name in zijn werken over de Godsleer, die vooral vanaf de tweede helft van de jaren '90 verschijnen.6 In de tussenliggende jaren werden tal van praktische, toerustende boeken7 en meditaties gepubliceerd, vaak gebaseerd op artikelenseries in het magazine van Ligonier, Tabletalk. Hier blijkt hoe hij het bijbelse spreken over een heilig God niet abstract beleeft, maar het ook op het pastorale vlak kan communiceren. Van deze literatuur kan niet gezegd worden dat ze theologisch van mindere diepgang is. Misschien is het wel tekenend dat juist in deze tijd zijn studies in de christologie89 en pneumatologie verschenen.
Gereformeerd
Tenslotte zijn er dan zijn werken van na 1995. Deze staan enerzijds in continuïteit met het eerdergenoemde werk, maar vertonen anderzijds een grotere rijpheid en een meer omvattende blik op het geheel van de gereformeerde theologie. Naast enkele antropologische werken, waaronder het bekende Willing to believe10, schreef hij een samenvatting van de gereformeerde theologie in 230 pagina's (incl. index!).
Dit boek, Grace Unknown11, verdient naar mijn inzicht als eerste een Nederlandse vertaling. Op een buitengewoon eenvoudige wijze (iets dat overigens voor het gehele werk van R.C. geldt) legt hij de centrale dogma's van de gereformeerde theologie uit. Hij laat zien op welke wijze deze theologie is ontstaan, hoezeer zij is geworteld in de Schrift en waar zij een front vormt tegen dwalingen als arminianisme en hypercalvinisme. Wie de gereformeerde theologie goed kent en Sproul leest, zal systematisch niet veel nieuws tegenkomen, juist omdat hij de centrale noties van deze theologie tot de basis van zijn theologie maakt. Het verfrissende zit hem in de manier waarop deze theologie geactualiseerd wordt en inzichtelijk en verstaanbaar wordt gemaakt voor de hedendaagse mens, zonder dat een compromis gesloten wordt met allerhande vormen van hermeneutische theologie.
De schrijfstijl van Sproul is bijzonder vlot en meeslepend. Hij gebruikt pakkende voorbeelden en argumenteert scherp en nauwkeurig. Hij staat vierkant in de gereformeerde traditie en communiceert die traditie op een dynamische wijze. Hij is een van die schrijvers die er tot in hun vingertoppen van overtuigd zijn dat de zaak van Christus geen verloren zaak is, maar een gewonnen zaak. Daarom hebben uiteindelijk al zijn boeken een apologetisch karakter. Maar juist daarom zijn zijn boeken ook bemoedigend en vermanend.
Toen in 1994 het Amerikaanse magazine Christianity Today een aantal toonaangevende christenen vroeg naar de theoloog die hun geloofsleven het meest had vormgegeven, was de hoogst genoteerde Amerikaan op de lijst niet Jonathan Edwards, Jim Packer of Billy Graham. De enige Amerikaan in de top vier was de hoogleraar systematische theologie en apologetiek aan het Reformed Theological Seminary in Florida: R.C. Sproul. Hij bezette de derde plaats.
Sproul, die in 1995 zijn leerstoel aan het RTS verwisselde voor die van Knox Theological Seminary, is in Nederland een vrij onbekend theoloog. Toch hoop ik van harte dat dat niet het geval zal blijven. Ik denk dat er momenteel weinig theologen zijn die zo goed in staat zijn om uit te leggen wat de kern van de gereformeerde theologie is als R.C. Sproul en die kern zo goed weten toe te passen in prediking en pastoraat als hij. Een kennismaking met today's champion of reformed theology.
Biografie
R.C. Sproul ("Bij mijn geboorte werd ik Robert Charles genoemd, maar zelfs al voordat ik thuiskwam uit het ziekenhuis, noemden mijn ouders mij bij mijn initialen, R.C., en niemand lijkt zich daaraan te ergeren."1) werd op 13 februari 1939 geboren in Pittsburgh (Pennsylvania). Hij studeerde filosofie aan Westminster College en theologie aan Pittsburgh Theological Seminary en de Vrije Universiteit in Amsterdam. Sinds 1965 is hij als predikant verbonden aan de United Presbyterian Church in the USA (UPASA). Een van de belangrijkste functies die hij momenteel bekleedt, is wel die van voorzitter en president van Ligonier Ministeries. Deze organisatie is in 1971 door hem opgericht en heeft als doel het toerusten van christenen door middel van het uitgeven van lectuur, tijdschriften, videobanden en cassettes. Daarnaast verzorgt de organisatie allerhande cursussen, waar onder anderen R.C. optreedt als spreker. Sproul heeft een radioprogramma waarin hij dagelijks te beluisteren is, is getrouwd met Vesta Ann Voorhis en heeft een zoon en een dochter. Zijn zoon, R.C. Sproul jr., is ook werkzaam bij Ligonier Ministeries en publiceert eveneens regelmatig boeken.
Boeken
De enorme hoeveelheid boeken die Sproul de afgelopen 25 jaar heeft gepubliceerd, heeft ongetwijfeld bijgedragen aan zijn bekendheid in de Verenigde Staten. Het aantal boeken die hij op zijn naam heeft staan, is al meer dan vijftig. De meeste boeken worden in veel talen vertaald en beleven verscheidene drukken. Uit de titels blijkt al dat Sproul een brede interesse heeft en over vele zaken iets te zeggen heeft. Zo zijn dit jaar van januari tot september al drie titels van hem bij Baker verschenen. Eén boek over de leer van de rechtvaardigmaking, één over het evangelicale christendom en één over de moderne natuurwetenschappen.2 Ook in zijn andere activiteiten treedt deze diversiteit aan het daglicht. Zo was ik via zijn radioprogramma getuige van een bijbelstudie over de Efeze-brief. Toen deze was afgerond volgde er een serie over de grondslagen van de Platoonse filosofie.
Tot nu toe is op de Nederlandse markt uitgeverij Novapress de enige die het heeft aangedurfd om vertalingen op de markt te brengen. Het gaat hierbij om twee boeken die in de twee achterliggende jaren uitgegeven zijn: De heiligheid van God en De Bijbel leren kennen.3
Zoals gezegd, beslaat de inhoud van Sprouls werk een zeer breed terrein. Wanneer we zijn publicaties bekijken naar het jaar waarin ze verschenen, blijkt dat hij daarin een bepaalde ontwikkeling heeft doorgemaakt. Zijn eerste werken (we moeten dan denken aan de jaren '70 en de eerste helft van de jaren '80) hebben een sterk apologetisch karakter. De bekendste boeken uit die tijd zijn If There's a God, Why are There Atheists?4 en Reason to Believe5. Het is ook uit deze tijd dat zijn boeken over de (onfeilbaarheid van de) Heilige Schrift stammen. Ongetwijfeld hangt dat samen met het feit dat hij in 1977 lid werd van de International Council on Biblical Inerrancy.
Het lijkt erop dat Sproul met The Holiness of God in 1985 een nieuwe weg inslaat. In elk geval kan gezegd worden dat dit werk programmatisch is voor zijn verdere theologie. Gods heiligheid komt centraal te staan, met name in zijn werken over de Godsleer, die vooral vanaf de tweede helft van de jaren '90 verschijnen.6 In de tussenliggende jaren werden tal van praktische, toerustende boeken7 en meditaties gepubliceerd, vaak gebaseerd op artikelenseries in het magazine van Ligonier, Tabletalk. Hier blijkt hoe hij het bijbelse spreken over een heilig God niet abstract beleeft, maar het ook op het pastorale vlak kan communiceren. Van deze literatuur kan niet gezegd worden dat ze theologisch van mindere diepgang is. Misschien is het wel tekenend dat juist in deze tijd zijn studies in de christologie89 en pneumatologie verschenen.
Gereformeerd
Tenslotte zijn er dan zijn werken van na 1995. Deze staan enerzijds in continuïteit met het eerdergenoemde werk, maar vertonen anderzijds een grotere rijpheid en een meer omvattende blik op het geheel van de gereformeerde theologie. Naast enkele antropologische werken, waaronder het bekende Willing to believe10, schreef hij een samenvatting van de gereformeerde theologie in 230 pagina's (incl. index!).
Dit boek, Grace Unknown11, verdient naar mijn inzicht als eerste een Nederlandse vertaling. Op een buitengewoon eenvoudige wijze (iets dat overigens voor het gehele werk van R.C. geldt) legt hij de centrale dogma's van de gereformeerde theologie uit. Hij laat zien op welke wijze deze theologie is ontstaan, hoezeer zij is geworteld in de Schrift en waar zij een front vormt tegen dwalingen als arminianisme en hypercalvinisme. Wie de gereformeerde theologie goed kent en Sproul leest, zal systematisch niet veel nieuws tegenkomen, juist omdat hij de centrale noties van deze theologie tot de basis van zijn theologie maakt. Het verfrissende zit hem in de manier waarop deze theologie geactualiseerd wordt en inzichtelijk en verstaanbaar wordt gemaakt voor de hedendaagse mens, zonder dat een compromis gesloten wordt met allerhande vormen van hermeneutische theologie.
De schrijfstijl van Sproul is bijzonder vlot en meeslepend. Hij gebruikt pakkende voorbeelden en argumenteert scherp en nauwkeurig. Hij staat vierkant in de gereformeerde traditie en communiceert die traditie op een dynamische wijze. Hij is een van die schrijvers die er tot in hun vingertoppen van overtuigd zijn dat de zaak van Christus geen verloren zaak is, maar een gewonnen zaak. Daarom hebben uiteindelijk al zijn boeken een apologetisch karakter. Maar juist daarom zijn zijn boeken ook bemoedigend en vermanend.
| 1. | "My given name at birth was Robert Charles, although before I was even taken home from the hospital my parents called my by my initials, R.C., and nobody seems to be scandalized by that.", Now That's a Good Question!, [Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers, 1996], p. 364. |
| 2. | Faith Alone. The Evangelical Doctrine of Justification [Grand Rapids: Baker Books, 1999]; Getting the Gospel Right. The Tie That Binds Evangelicals Together [Grand Rapids: Baker Books, 1999]; Not a Chance. The Myth of Chance in Modern Science and Cosmology [Grand Rapids: Baker Books, 1999]. |
| 3. | De heiligheid van God, [Apeldoorn: Novapress, 1997], vert. van The Holiness of God [Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers, 1985]; De Bijbel leren kennen [Apeldoorn: Novapress, 1997], vert. van Knowing Scripture [Downers Grove, Illinois: Intervarsity Press, 1977]. |
| 4. | If There's a God, Why are There Atheists? [Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers: 1974]. |
| 5. | Reason to Believe, [Zondervan: 1982]. |
| 6. | Belangrijkste boeken op dit gebied: Chosen by God [Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers: 1986], The Character of God. Discovering the god Who is [Servant Publications, 1995] The Invisible Hand, [Word Publishing, 1996]. |
| 7. | Surprised by Suffering [Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers, 1989], Following Christ [Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers, 1991]. |
| 8. | The Glory of Christ [Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers, 1990], Following Christ [Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers, 1991]. |
| 9. | The Mystery of the Holy Spirit, [Wheaton, Illinois: Tyndale House Publishers, 1990]. |
| 10. | Willing to Believe. The Controversy of the Free Will [Grand Rapids: Baker Books, 1997]. |
| 11. | Grace Unknown. The Heart of Reformed Theoloy [Grand Rapids: Baker Books, 1997] |
© 1999 George Whitefield Stichting.